ارومیه؛ قتل یک زن جوان با انگیزه «ناموسی» توسط برادرش

22:15 - 7 آبان 1402

شامگاه شنبه ششم آبان‌ماه ١٤٠٢، یک زن جوان به نام «ویدا دهقان پیرانجوق»، فرزند «عبدالباقی»، اهل روستای «پیرانجوق» از توابع منطقه صومای ارومیه و ساکن محله «کشتارگاه»، با انگیزه «ناموسی» توسط برادرش به قتل رسید.

به گفته یک منبع مطلع به کُردپا‌؛ این زن ٢٠ ساله، به دست برادر ۱۵ ساله‌اش به نام "کامران"، با انگیزه «ناموسی» و «داشتن رابطه خارج از ازدواج» خفه شده است.

منبع مطلع کُردپا در خصوص وضعیت زندگی این زن جوان عنوان کرد؛ او حدود دو سال پیش زندگی مشترک تشکیل داده و طی روزهای گذشته، پس از اختلاف با همسرش به منزل پدریش بازگشته است.

 «کامران دهقان پیرانجوق» که به‌ عنوان قاتل خواهرش معرفی شده است، پس از قتل او متواری گشته و تاکنون بازداشت نشده است.

 جسد «ویدا دهقان پیرانجوق» روز یکشنبه هفتم آبان‌ماه ۱۴۰۲ در آرامستان "باغ رضوان" ارومیه به خاک سپرده شده است.

این زن ۲۰ ساله دارای یک فرزند است.

کُردپا ضمن محکومیت شدید زن‌کُشی، تأکید می‌کند درحالیکه جمهوری اسلامی یک حکومت آپارتاید جنسی/جنسیتی است و زنان تحت ستم، سرکوب، قتل حکومتی و قوانین و ساختار تبعیض آمیز حکومتی به‌صورت سیستماتیک قرار دارند و از دیگرسو، حکومت از زنکُشی بهره‌بردای سیاسی- اجتماعی کرده و دست عاملین را در کشتن زنان باز گذاشته است؛ جامعه و نهادهای مدنی باید به صورت جدی در این مسئله وارد شده و قبح زنکُشی را برای جامعه بالا ببرند. این مسئولیت اجتماعی موثرترین و شاید تنها راهکاری است که در حال حاضر برای مقابله با خشونت علیه زنان در جامعه وجود دارد و چه بسا سکوت جامعه در این رابطه قربانیان بیشتری خواهد گرفت؛ قربانیان که خود از قبل قربانی کودک-همسری، ازدواج اجباری، ترک تحصیل، بارداری در سنین کم و انواع مختلف محرومیت و محدودیت‌های اجتماعی و انسانی بوده‌اند.

بە گفتە اوین مصطفی‌زادە، مسئول مرکز آمار و سخنگوی کُردپا؛ آنچە باید در مورد زن‌‌کُشی در کردستان ایران برخلاف گفتمان حکومت لازم است مدنظر قرار گیرد؛ این است کە زن‌کُشی نتیجە تک عامل "انگیزە ناموسی" یا " فرهنگی" خواندن مسئلە بەمانند خوانش حکومت نیست کە از قضا حکومت از آن بهرەبرداری سیاسی-اجتماعی کردە تا از یک طرف از خود سلب مسئولیت در ارتباط با قوانین و مقرارت تبعیض‌آمیز و خشونت‌آمیز علیە زنان کند، علی‌الخصوص مصونیتی که برای عاملین قتل در قوانین اتخاذ کرده و می‌کند. از دیگر سو نشان دهد کُردها ذاتا دارای فرهنگ زن‌کُشی هستند، درحالیکە فرهنگ یک مسئلە ایستا نیست و در ارتباط با شرایط اجتماعی-سیاسی-اقتصادی جامعە بە روند خود ادامە می‌دهد.

همچنین در سال‌های گذشتە پدیدە‌های اجتماعی اعتیاد، فقر، بیکاری و... از جملە عوامل مهم در انجام خشونت خانگی، زن‌کشی و افزایش خشونت در سطح جامعە بصورت کلی بودەاند. از دیگر سو پدیدە‌های زن‌کشی و خودکشی در ارتباط با زنان تنها بە قربانیانی منفعل مربوط نمی‌شود، بلکە موارد بسیاری بەدنبال درخواست حقوق و مطالبات خود و در نتیجە آگاهی با خشونت مواجە شدەاند. قتل فاطمه ۱۷ ساله و هایده ۱۸ ساله از جمله دو موارد اخیر هستند که در خصوص اعتراض آنها به قوانین مردسالار و پافشاری بر حقوق و آزادی‌هایشان به وقوع پیوسته است که در چهارچوب قوانین و ساختارهای جمهوری اسلامی نه تنها راه امنی برای نجات از آن پیدا نمی‌شود، بلکه با از دست دادن جانشان به بمب‌ست می‌رسند.

با این وجود، اشاره به این عوامل به‌ معنای تطهیر عاملین قتل زنان و خشونتی که علیه زنان در جامعه وجود دارد نیست، بلکه اشاره‌ای است به درهم‌تنیدگی تبعیض و خشونت علیه زنان در جامعه که قوانین و مقرارت حکومتی آنها را درونی و نهادینه کرده است و صد البته سنت‌ها و قوانین ضدزن باید عقب رانده شوند و عاملان آن نباید مصونیت قانونی و اجتماعی داشته باشند.