یک کارشناس مین‌زدایی: چشم‌انداز مناسبی برای خاتمه پاکسازی در کردستان متصور نمی‌باشد

16:18 - 2 اردیبهشت 1397
آژانس کُردپا: یک کارشناس مین‌زدایی اهل ایلام از عدم خاتمه پاکسازی میادین مین در کردستان بر اساس زمان‌بندی پیش‌بینی شده خبر داد.

یک کارشناس مین‌زدایی اهل ایلام که نخواست نامش فاش شود، در گفت‌وگو با آژانس کُردپا اعلام کرد: \"مین در کردستان همچنان جان شهروندان کُرد را تهدید می‌کند و این به پاکسازی غیراصولی و دپو کردن میادین میدان با استفاده از دستگاه‌های راه‌سازی برمی‌گردد.\"

این کارشناس مین‌زدایی در رابطه با سابقه مین گذاری در کردستان گفت: \"پس از انقلاب ملیت‌های ایران در سال ١٣٥٧ و درگیری نیروهای نظامی حکومت ایران با نیروهای احزاب کُرد اپوزیسیون و آغاز جنگ میان ایران و عراق و همچنین گشایش جبهه نبرد کلاسیک در کردستان، وضعیت جنگی در منطقه حاکم گردید و نیروهای نظامی حکومت ایران به منظور مقابله با تردد نیروهای احزاب کُرد اپوزیسیون اقدام به ایجاد پایگاه‌های نظامی بزرگ و کوچک در مناطق استراتژیک مانند اطراف جاده‌ها، تونل‌ها، روستاها، ارتفاعات، سدها و... نمودند و تعداد این پایگاه‌ها به سرعت به مرز سه هزار رسید و برای حفاظت از این پایگاه‌ها اطراف آن با مین‌گذاری تقویت شد.\"

\"\"

وی افزود: \"با تشدید درگیری‎ها این پایگاه‎ها به سرعت زیاد شدند به‌طوریکه در اطراف اکثر شهرها و روستاهای کردستان پایگاه‌ها به خوبی قابل مشاهده بودند. در چنین وضعیتی عملا اطراف اغلب شهرها و روستاهای کردستان تبدیل به میادین مین شد.\"

او می‌افزاید: \"مین‌های استفاده شده در این میادین اغلب مین ضد نفر انفجاری نمره ٤، مین ضدنفر انفجاری ام چهارده، مین ضد نفر ترکش‌دار جهنده ام شانزده و همچنین مین ضد نفر ترکش‌دار سمتی ام هجده موسوم به تلویزیونی بوده است.\"

به گفته این کارشناس مین‌زدایی، \"این پایگاه‌ها در بیشتر مواقع مراتع، زمین‌های کشاورزی، چاه، رودخانه و یا مسیر تردد اهالی را اشغال نموده و مشکلاتی را برای زندگی روزمره اهالی ایجاد کرده بودند و نیروی زمینی ارتش، سپاه، ژاندارمری و کمیته انقلاب اسلامی هر کدام بخشی از این پایگاه‌ها را ایجاد کرده بودند و واحدهای مهندسی(تخریب) همان یگان‌ها مین گذاری را بر عهده داشتند.\"

وی خاطر نشان کرد: \"پس از پایان جنگ میان ایران و عراق، در بعضی از نقاط تخلیه پایگاه‌ها با سرعت صورت گرفت و پاکسازی‌ها در اغلب موارد به خوبی صورت نگرفت و در بعضی از مواقع به صورت ابداعی و ابتکاری انجام شد. به طور مثال در شهرستان سقز یکی از واحدهای نظامی با استفاده از دستگاه‌های راه‌سازی مانند گریدر و بلدوزر اقدام به دپو کردن میدان مین نمودند.\"

وی اظهار داشت: \"تخلیه پایگاه‌ها و جمع‌آوری میادین مین در آن زمان دارای چند اشکال عمده بود که این اشکال عبارتند از: تعداد و محل دقیق پایگاه‌ها مشخص نبود، عدم راه دسترسی به تعدادی از پایگاه‌ها، بعضی از پایگاه‌ها فاقد نقشه ثبت میدان مین بودند، از بین رفتن نقشه بعضی از میادین مین به علت جنگ یا ادغام ژاندارمری و کمیته و تاسیس نیروی انتظامی، پاکسازی در محدوده سیم خاردار حفاظتی صورت می‌گرفت، عدم نظارت و کنترل کیفیت پاکسازی، عدم تخریب تاسیسات پایگاه، عدم جمع‌آوری سیم‌های خاردار و آوارهای تاسیسات، عدم آموزش به مردم محلی در خصوص خطر مین و عدم علامت‌گذاری در مناطقی که پاکسازی به خوبی صورت نگرفته بود.\"

\"\"

وی تصریح کرد: \"عوامل فوق باعث گردید که جمعیت محلی، نظامیان مستقر در مرز و بعدها مین روب‌ها در کردستان تاوان سنگینی را از این لحاظ بپردازند .زنان، کودکان و مردان بسیاری در هنگام زراعت، دامداری، گشت و گذار، چیدن علف‌های دارویی و تردد در منطقه بر اثر برخورد با مین‌های به جا مانده از جنگ کشته و یا مجروح شدند.\"

وی عنوان کرد: \"برخلاف میادین مین پایگاه‌ها که به سرعت تخلیه و جمع‌آوری شدند؛ میادین مین منطقه مرزی به دلیل جلوگیری از تردد نیروهای احزاب کُرد اپوزیسیون حکومت ایران، قاچاقچیان مواد مخدر و کالا دست نخورده باقی ماندند.\"

این کارشناس مین‌زدایی تاکید کرد: \"کوتاه بودن فصل کاری به علت بارندگی و برف، نبود راه دسترسی به پایگاه، شرایط سخت زمین از قبیل شیب زیاد، پوشش گیاهی متراکم، کوهستانی بودن جنس زمین، عدم استفاده از تجهیزات مین کوبی موجود با توجه به زمین منطقه، عدم حضور بالگرد برای تخلیه مجروح، از بین رفتن سیم خاردارهای مشخص‌کننده محدوده میدان مین، به سرقت رفتن علامت‌های میدان مین، از بین رفتن شاخص‌های ردیف مین‌ها، فرو رفتن مین‌ها در زمین به گونه‌ای که کشف آنها با دشواری صورت می‌گرفت‌، وجود زباله‌های فلزی که به مرور در محل انباشته شده و مانع کار مین یاب‌ها می شد و حرکت مین‌ها به خارج از میدان بر اثر بارندگی و برف، مجموعه این عوامل باعث شد تا خاتمه پاکسازی بر اساس زمان‌بندی پیش‌بینی شده در پایان سال ٨٥ تحقق نیابد و مین‌ها همچنان مردم محلی را قربانی می‌کردند به طوریکه در سال ٨٦ مین‌های باقی مانده تعداد ٩ زخمی و ٥ کشته و در سال ٨٧ تعداد ٤٢ نفر زخمی و ١٢ کشته را در کردستان برجای گذاشتند.\"

وی در پایان این گفت‌وگو اظهار داشت: \"کشته شدن چهار کودک در دیواندره بر اثر انفجار نارنجک، زخمی شدن هفت کودک در مریوان و دهها مورد دیگر باعث گردید که عملیات بازنگری تعدادی از پایگاه‌ها مجدداً آغاز شود و با وجود پاکسازی حدود سه هزار پایگاه از سال ٦٩ تاکنون، چشم انداز مناسبی برای خاتمه پاکسازی در کردستان متصور نمی‌باشد.\"

عکس: مین و زندگی